ID informacji: 648437
Kategoria informacji: Interpretacja indywidualna
Status informacji: Aktualna
Data publikacji: 2025-07-16
Tytuł (teza): Skutki podatkowe zawarcia ugody z bankiem w związku z kredytem hipotecznym.
Autor informacji: Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej
Data wydania: 2025-07-14
Sygnatura: 0115-KDST2-2.4011.287.2025.2.BM
Słowa kluczowe:
kredyt-kredyt hipoteczny
cel-cele mieszkaniowe
ugody
banki
zaniechanie-zaniechanie poboru podatku
Przepis:
[PIT] Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych-Rozdział 1-art. 9-ust. 1
[PIT] Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych-Rozdział 1-art. 9-ust. 2
Zagadnienie: Ordynacja podatkowa-Dział III Zobowiązania podatkowe-Rozdział 1 Powstawanie zobowiąznia podatkowego-Zaniechanie poboru podatku
Załączniki:
Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe
Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej
7 maja 2025 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczący skutków podatkowych w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych z związku z zawartą ugodą z bankiem i wypłatą kwoty z tego tytułu. Uzupełnili go Państwo 6 czerwca 2025 r. (data wpływu).
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1. Zainteresowana będąca stroną postępowania:
A.C.
(...)
2. Zainteresowany niebędący stroną postępowania:
B.C.
(...)
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawcy (Wnioskodawczyni na dzień zawarcia umowy nosiła panieńskie nazwisko: D.) 29 grudnia 2008 r. w A. podpisali umowę nr (...) o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych (...) waloryzowany kursem USD (dalej jako: Umowa) z X S.A. z siedzibą w (...) (obecnie: Y spółka akcyjna), dalej jako: Bank. Celem kredytu było sfinansowanie zakupu spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego. W wykonaniu Umowy kredytowej Bank udzielił Wnioskodawcom kredytu w kwocie 176 234,65 PLN. Wnioskodawcy zakupili prawo do spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego położonego przy ul. A. 1 w A., w którym to lokalu mieszkają do dzisiaj.
W okresie od 5 stycznia 2009 r. do 31 grudnia 2024 r. Wnioskodawcy w związku z Umową kredytową przekazali Bankowi kwoty 65 371,96 PLN tytułem spłaty rat kapitałowo-odsetkowych, 8 942,10 PLN tytułem ubezpieczenia (łącznie w PLN: 74 314,06 PLN) oraz 46 832,27 dolarów amerykańskich. Wnioskodawcy kredytu jeszcze nie spłacili. Umowa kredytowa zawiera szereg klauzul abuzywnych, w tym również tych wskazanych w dokumencie tzw. Mapie Klauzul Niedozwolonych w umowach kredytów „walutowych” sporządzonym przez Rzecznika Finansowego. Wnioskodawcy w dniu 31 grudnia 2024 r. pozwali Bank o ustalenie nieważności zawartej Umowy kredytu oraz o zapłatę, w wyniku czego przed Sądem Okręgowym (...) toczy się postępowanie o sygn. akt: (...).
W dniu 7 kwietnia 2025 r. Bank przedstawił Wnioskodawcom propozycję ugody pozasądowej nr (...) (dalej: Ugoda). Ugoda nie zawiera stwierdzenia, że Umowa kredytowa jest nieważna, jednak Bank przyznaje w niej, że Wnioskodawcom przysługują roszczenia w stosunku do Banku „wynikające ze świadczeń spełnionych w wykonaniu Umowy: 65 371,96 PLN tytułem rat kapitałowo-odsetkowych, 46 832,27 USD tytułem rat kapitałowo-odsetkowych, 6 957,39 PLN tytułem składek na poczet ubezpieczenia, 352,49 PLN tytułem opłaty i prowizji związanej z kredytem, a tym samym Wnioskodawcom przysługują w stosunku do Banku roszczenia o zapłatę w wysokości 72 681,84 PLN oraz 46 832,27 USD, a więc łączne roszczenie o zapłatę w wysokości 253 267,07 PLN, przy czym spłaty dokonane w USD zostały przeliczone na PLN po średnim kursie USD z dnia 4 kwietnia 2025 r. według Tabeli kursów średnich walut obcych publikowanej przez Narodowy Bank Polski na stronie www.nbp.pl (§ 1 ust. 1 Ugody), a Bankowi w związku z wykonaniem Umowy (wypłatą kapitału kredytu) przysługuje w stosunku do Wnioskodawców roszczenie o zapłatę kwoty 176 243,66 PLN (§ 1 ust. 2 Ugody).
Strony zamierzają dokonać w Ugodzie potrącenia roszczenia Wnioskodawców w wysokości 253 267,07 PLN z roszczeniem Banku w wysokości 176 243,66 PLN, w wyniku czego wierzytelności te umorzą się nawzajem do wysokości niższej z tych wierzytelności, a więc do wysokości 176 243,66 PLN (§ 1 ust. 3 Ugody). Na skutek dokonanego potrącenia, Bank zobowiązany będzie do zapłaty na rzecz Wnioskodawców pozostałej kwoty przysługującego im roszczenia, tj. 77 023,41 PLN (§ 1 ust. 4 Ugody). Bank dodatkowo zobowiązuje się w ramach Ugody dokonać zwrotu na rzecz Wnioskodawców kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 10 800,00 PLN (100% stawki minimalnej), która to kwota nie przekracza maksymalnych kosztów zastępstwa procesowego możliwych do zasądzenia na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t. j. Dz.U. 2023 poz. 1935).
W związku z zawarciem i wykonaniem Ugody, Strony zgodnie zamierzają oświadczyć, że nie będą występować w przyszłości względem siebie z żadnymi roszczeniami wywodzonymi z treści postanowień Umowy, w tym związanymi z zawarciem lub wykonywaniem Umowy, a Ugoda w całości będzie wyczerpywać ich wszelkie roszczenia, w tym dochodzone przez Wnioskodawców indywidualnie przeciwko Bankowi przez sądem (§ 1 ust. 9 Ugody). W związku z zawarciem Ugody, Bank wprowadzi modyfikację w systemie transakcyjnym Wnioskodawców uwzględniające Ugodę, zamknie kredyt hipoteczny oraz poinformuje Biuro Informacji Kredytowej (§ 1 ust. 13 Ugody).
W treści Ugody Bank informuje Wnioskodawców, że w zakresie stanu faktycznego powstałego w wyniku zawartej Ugody Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał interpretację podatkową i potwierdził, że po stronie Wnioskodawców („Klienta”) nie powstaje przychód podatkowy, a w związku z tym na Banku nie ciąży obowiązek informacyjny, tj. obowiązek przygotowania informacji PIT-11 (§ 4 Ugody). Strony prowadzą rozmowy dotyczące warunków Ugody, wysokość poszczególnych kwot objętych rozliczeniami w zakresie Ugody może więc jeszcze ulec zmianie. Bank dopuszcza negocjacje wyłącznie w zakresie kwot, nie wyraża zgody na zmianę innych zapisów.
W szczególności Bank nie zgadza się na przyznanie przez Strony abuzywności postanowień Umowy, nieważności Umowy, nie wyraża zgody na doprecyzowanie, jaki jest tytuł zwrotu kwoty na rzecz Wnioskodawców oraz czym w istocie (w sensie prawnym) jest zamknięcie kredytu hipotecznego i zrzeczenie się przez Bank dochodzenia roszczeń z Umowy. Wnioskodawcy nie mają pewności, czy kwota zwrotu jaką otrzymają od Banku, kwota wierzytelności Banku, z której dochodzenia Bank rezygnuje oraz kwota zwrotu kosztów zastępstwa procesowego objęta jest opodatkowaniem z tytułu podatku od osób fizycznych. Kwestię zawarcia Ugody Wnioskodawcy uzależniają więc od stanowiska organu skarbowego w tym zakresie. Bank wyznaczył Wnioskodawcom termin na zawarcie ugody do dnia 6 czerwca 2025 r.
Pytania ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku
1. Czy kwota, której Wnioskodawcy mają otrzymać zwrot od Banku w wyniku zawarcia Ugody (na dzień złożenia propozycji ugodowej przez Bank jest to kwota 77 023,41 PLN, przy czym kwota ta może ulec zmianie, spłaty dokonane przez Wnioskodawców w USD zostały bowiem przeliczone na PLN po średnim kursie USD z dnia 4 kwietnia 2025 r. według Tabeli kursów średnich walut obcych publikowanej przez Narodowy Bank Polski na stronie www.nbp.pl), stanowić będzie przychód Wnioskodawców w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2025 r. poz. 163) i czy w związku z tym powstanie po ich stronie obowiązek zapłaty podatku dochodowego?
2. Czy kwota 10 800 PLN, której Bank zamierza dokonać zwrotu na rzecz Wnioskodawców jako kwoty kosztów zastępstwa procesowego, nieprzekraczających maksymalnych kosztów zastępstwa procesowego możliwych do zasądzenia na podstawie § 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (t. j. Dz.U. 2023 r. poz. 1935) (§ 1 ust. 5 Ugody), a którą to kwotę Wnioskodawcy zamierzają w całości przekazać na rzecz pełnomocnika procesowego tytułem wynagrodzenia, stanowić będzie przychód Wnioskodawców i czy w związku z tym powstanie po ich stronie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2025 r. poz. 163) od tej kwoty?
Państwa stanowisko w sprawie
STANOWISKO DO PYTANIA 1
Kwota, której Wnioskodawcy mają otrzymać zwrot od Banku w wyniku zawarcia Ugody, nie będzie stanowiła po stronie Wnioskodawców przychodu w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych a jej uzyskanie nie będzie skutkowało po stronie Wnioskodawców obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego.
Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2025 r. poz. 163): „Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21 , 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku”. Z przepisu tego wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega - co do zasady - każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów nad kosztami ich uzyskania.
Przychodami, zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy są: z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Jak wskazuje się w licznych interpretacjach indywidualnych (interpretacja podatkowa Dyrektora Krajowej Izby Skarbowej z dnia 1 sierpnia 2024 r. nr 0112-KDIL2-1.4011.535.2024.3.DJ; interpretacja podatkowa Dyrektora Krajowej Izby Skarbowej z dnia 8 sierpnia 2024 r. nr 0112-KDIL2-1.4011.570.2024.3.DJ) w przypadku świadczeń opiewających na wartości pieniężne, istotne są te otrzymane lub chociaż pozostawione do dyspozycji podatnika, chodzi przy tym o świadczenia o charakterze definitywnym, bezzwrotnym, powodującym wzbogacenie podatnika. Zatem świadczenia o charakterze zwrotnym nie generują przychodu podatkowego. W konsekwencji, otrzymanie przez Wnioskodawców środków pieniężnych, które Bank ma wypłacić Wnioskodawcom w związku z planowaną ugodą nie stanowi dla Wnioskodawców przychodu, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
W danym stanie faktycznym kwota, którą Bank zamierza zwrócić Wnioskodawcom stanowi część kwoty wpłaconej uprzednio przez Wnioskodawców na rzecz Banku w wykonaniu Umowy, której postanowienia były abuzywne. Wprawdzie nie zostało to wprost wyartykułowane w treści Ugody, jednak jej postanowienia wskazują, że Strony de facto przyjmują pierwotną nieważność Umowy i dokonują rozliczeń z tego tytułu. Należy mieć na uwadze, że propozycja Ugody została przedstawiona Wnioskodawcom w następstwie i niejako w odpowiedzi na wniesienie przez nich powództwa o zapłatę oraz unieważnienie Umowy, o czym świadczy m.in. zapis Ugody, w myśl którego „Zamiarem Banku i Klienta jest polubownie rozstrzygnąć spór między stronami w zakresie wzajemnie przysługujących Stronom roszczeń, które są przedmiotem sporu sądowego w postępowaniu indywidualnym z powództwa Klienta toczącym się przed Sądem Okręgowym (...), sygn.. akt: (...) (pkt 3 lit. a preambuły). Po drugie Bank przyznaje w treści Ugody, że „Klientowi przysługują następujące roszczenia w stosunku do Banku, wynikające ze świadczeń spełnionych w wykonaniu Umowy”, a więc ich wypłata stanowić będzie zwrot tego, co Wnioskodawcy świadczyli na rzecz Banku w wykonaniu Umowy. Nie będzie to stanowić wypłaty dodatkowych środków, które dopiero wejdą do majątku Wnioskodawców i stanowić będą przysporzenie. Kwoty wpłacone w wykonaniu Umowy niejako „powrócą” do majątku Wnioskodawców. Kwota zwrotu, którą Bank zamierza wypłacić w wyniku zawartej ugody, będzie się mieściła w kwocie wpłacanej przez Wnioskodawców podczas spłaty kredytu hipotecznego, a więc jej otrzymanie nie spowoduje po stronie Wnioskodawców dodatkowego przysporzenia majątkowego.
STANOWISKO DO PYTANIA 2
Kwota 10 800 PLN, którą Bank zamierza zwrócić Wnioskodawcom jako koszty zastępstwa procesowego nie przekracza maksymalnych kosztów zastępstwa procesowego możliwych do zasądzenia na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (§ 1 ust. 5 Ugody), a którą to kwotę Wnioskodawcy zamierzają w całości przekazać na rzecz pełnomocnika procesowego tytułem wynagrodzenia, nie będzie stanowić przychodu Wnioskodawców i w związku z tym nie powstanie po ich stronie obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2025 r. poz. 1637).
Kwota 10 800 PLN zostanie - zgodnie z umową zawartą z pełnomocnikiem reprezentującym Wnioskodawców w sprawie o unieważnienie Umowy kredytowej - przekazana przez Wnioskodawców w całości na rzecz pełnomocnika. W związku z faktem, że kwota 10 800 PLN będzie stanowiła rekompensatę wydatków na zapewnienie zastępstwa profesjonalnego pełnomocnika na rzecz Wnioskodawców, nie będzie ona stanowiła przysporzenia Wnioskodawców. Kwota ta nie będzie bowiem stanowiła dodatkowego wzbogacenia Wnioskodawców. W interpretacjach podatkowych wskazuje się, że zasądzona przez sąd kwota kosztów zastępstwa procesowego, w części odpowiadającej kosztom faktycznie poniesionym przez podatnika, nie stanowi po jego stronie przysporzenia majątkowego i nie powstaje z tego tytułu przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wynika to z tego, że koszty te w pierwszej kolejności zostają sfinansowane z własnych środków podatnika, a następnie na podstawie orzeczenia sądu zostają mu zwrócone - kwota ta stanowi więc zwrot poniesionych wcześniej wydatków i nie jest dochodem podlegającym opodatkowaniu (tak: interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 14 października 2021 r. 0114-KDIP3-2.4011.629.2021.1 .JM). Zdaniem Wnioskodawców, analogiczna sytuacja zachodzi wówczas, gdy Bank dobrowolnie decyduje się zwrócić Wnioskodawcom kwotę kosztów zastępstwa procesowego, a Wnioskodawcy wprawdzie uprzednio nie ponieśli wydatku w tej kwocie, ale poniosą go niezwłocznie po podpisaniu Ugody z Bankiem. Charakter kwoty kosztów jest w obu sytuacjach taki sam — jest to zwrot kosztów wynagrodzenia pełnomocnika, nie stanowiący przysporzenia majątkowego Wnioskodawców.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Zgodnie z treścią art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.):
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Stosownie do art. 9 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Jak stanowi art. 11 ust. 1 ww. ustawy:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Z przedstawionych przepisów wynika, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlega – co do zasady – każdy dochód osiągnięty przez osobę fizyczną. Zgodnie natomiast z definicją dochodu jest nim nadwyżka przychodów ze źródła nad kosztami jego uzyskania. Pojęciem pierwotnym dla dochodu jest więc pojęcie przychodu. Ten z kolei definiowany jest przez ustawodawcę, czemu dał wyraz w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, jako otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Niemniej jednak z definicji tej wywieść można również, że za przychody podatkowe mogą być uznane tylko takie świadczenia, które są określonym przyrostem majątkowym (zarówno zwiększającym aktywa, jak i zmniejszającym pasywa) o charakterze definitywnym, niemające charakteru zwrotnego.
O uzyskaniu przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym do osób fizycznych można więc mówić w każdej sytuacji gdy podatnik – czy to na skutek otrzymania określonych wartości majątkowych (środków pieniężnych, świadczeń w naturze czy też innych nieodpłatnych świadczeń), czy też na skutek określonego zdarzenia powodującego zmniejszenie jego zobowiązań wobec innych podmiotów – uzyskuje określone przysporzenie majątkowe.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraźnie rozróżnia źródła przychodów oraz sposób opodatkowania dochodów z poszczególnych źródeł.
Stosownie do przepisów tej ustawy odrębnym źródłem przychodów są określone w art. 10 ust. 1 pkt 9 „inne źródła”.
W myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Użycie w powyższym przepisie sformułowania „w szczególności” wskazuje, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. O przychodzie podatkowym z innych źródeł będziemy mówić w każdym przypadku, kiedy u podatnika wystąpią realne korzyści majątkowe.
Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 tej ustawy:
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
W opisie sprawy wskazali Państwo, że 29 grudnia 2008 r. podpisali umowę o kredyt hipoteczny waloryzowany kursem USD (dalej jako: Umowa) z X S.A. z siedzibą w (...) (obecnie: Y spółka akcyjna). Celem kredytu było sfinansowanie zakupu spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego. W wykonaniu Umowy kredytowej Bank udzielił Państwu kredytu w kwocie 176.243,66 zł. W dniu 7 kwietnia 2025 r. Bank przedstawił Państwu propozycję ugody pozasądowej która stanowi, że przysługuje Państwu w stosunku do Banku roszczenie o zapłatę kwoty w wysokości 253.267,07 zł, a Bankowi w związku z wykonaniem Umowy przysługuje w stosunku do Państwa roszczenie o zapłatę kwoty 176.243,66 zł. Strony zamierzają dokonać w Ugodzie potrącenia Państwa roszczenia w wysokości 253.267,07 zł z roszczeniem Banku w wysokości 176.243,66 zł, w wyniku czego wierzytelności te umorzą się nawzajem do wysokości niższej z tych wierzytelności, a więc do wysokości 176 243,66 zł. Na skutek dokonanego potrącenia, Bank zobowiązany będzie do zapłaty na Państwa rzecz pozostałej kwoty przysługującego im roszczenia, tj. 77.023,41 zł.
Bank dodatkowo zobowiązuje się w ramach Ugody dokonać zwrotu na Państwa rzecz kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 10 800,00 PLN
Zasady i skutki dokonywania kompensaty (potrącenia) reguluje przepis art. 498 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1061 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem:
Gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.
Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej.
Potrącenie wierzytelności jest jedną z form wygaśnięcia zobowiązania w wyniku wykonania świadczenia przez umorzenie wzajemnych wierzytelności między stronami. Wygaśnięcie zobowiązania przez potrącenie, czyli kompensata wierzytelności, następuje wówczas, jeżeli jedna strona jest w stosunku do drugiej dłużnikiem i jednocześnie wierzycielem, tj. ma zarówno wierzytelność, jak i zobowiązanie względem tej drugiej strony. Potrącenie, mimo że dotyczy świadczeń tego samego rodzaju (z reguły pieniężnych), prowadzi do zaliczenia jednej wierzytelności na poczet drugiej. Dochodzi w ten sposób do zaspokojenia wierzyciela i osiągnięcia tym samym celu zobowiązania. Na skutek potrącenia wierzytelności obydwu stron umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Instytucja potrącenia jest substytutem świadczenia, dzięki któremu dłużnik płaci swój dług i zwalnia się z zobowiązania. W momencie potrącenia następuje faktyczne spełnienie świadczenia. Potrącenie jest więc formą wykonania zobowiązania, do którego, w myśl art. 503 Kodeksu cywilnego, stosuje się przepisy o zaliczeniu zapłaty.
Wprawdzie przez potrącenie strony nie otrzymują efektywnie należnych im świadczeń, ale wskutek zaliczenia wierzytelności jednej z nich na poczet wierzytelności drugiej każda ze stron zostaje zwolniona ze swego długu, co pozwala uznać ich długi za spłacone. Tym samym potrącenie jako sposób wygaszenia stosunku zobowiązaniowego uznaje się za równoważny spełnieniu świadczenia (zapłacie).
W sytuacji, gdy dojdzie do umorzenia należności poprzez potrącenie wierzytelności, u stron nie wystąpi przychód podatkowy. Przychód podatkowy wystąpiłby wówczas, gdy doszłoby do częściowej kompensaty wierzytelności, a wierzyciel zwolniłby dłużnika z pozostałej części długu.
Mając na uwadze powyższe, w przypadku dokonania przez bank zwrotu na Państwa rzecz pozostałej kwoty roszczenia otrzymają Państwo z powrotem zwrot zapłaconych Bankowi kwot. Nie ma zatem podstaw, aby zwróconą przez bank kwotę uznać za przychód podlegający opodatkowaniu. Dla celów podatkowych zwrot taki będzie obojętny podatkowo. Tym samym nie będą mieli Państwo obowiązku rozliczenia tych środków dla celów podatkowych.
W odniesieniu natomiast do zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, stosownie do art. 98 § 2 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1568 ze zm.):
Do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego przez stronę osobiście lub przez pełnomocnika, który nie jest adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, zalicza się poniesione przez nią koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu strony lub jej pełnomocnika oraz równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie. Równowartość utraconego zarobku nie może przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata wykonującego zawód w siedzibie sądu prowadzącego postępowanie.
Z kolei w myśl art. 98 § 3 tej ustawy:
Do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.
Zgodnie z art. 98 § 4 Kodeksu postępowania cywilnego:
Wysokość kosztów sądowych, zasady zwrotu utraconego zarobku lub dochodu oraz kosztów stawiennictwa strony w sądzie, a także wynagrodzenie adwokata, radcy prawnego i rzecznika patentowego regulują odrębne przepisy.
Jak wynika z powyższych przepisów, koszty procesu (w tym zastępstwa procesowego) mają charakter zwrotu wydatków poniesionych przez stronę. Zwrot kosztów zastępstwa procesowego przez Bank na Państwa rzecz, w ramach zawartej Ugody, nie spowoduje powstania u Państwa przychodu, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 11 ust. 1 ustawy o PIT. Środki te nie będą stanowiły przysporzenia po Państwa stronie i nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ w związku z dokonanym zwrotem ww. kosztów nie nastąpi realne przysporzenie majątkowe. Kwota ta będzie stanowiła jedynie zwrot poniesionych wcześniej przez Państwa wydatków – nie będzie więc przychodem podlegającym opodatkowaniu. Dla celów podatkowych otrzymana kwota tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego będzie obojętna podatkowo.
Dodatkowe informacje
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację indywidualną w trybie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku – nie prowadzi postępowania dowodowego. Należy wskazać, że przy wydawaniu interpretacji organ dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli zatem, przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Państwa w zakresie przedstawionego zdarzenia przyszłego.
Odnośnie powołanych interpretacji indywidualnych należy zauważyć, że wydane zostały w indywidualnych sprawach, w związku z czym nie można nadać im waloru uniwersalnego.
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację
Zainteresowana będąca stroną postępowania (art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.