ID informacji: 648318
Kategoria informacji: Interpretacja indywidualna
Status informacji: Aktualna
Data publikacji: 2025-07-16
Tytuł (teza): Skutki podatkowe zawarcia ugody z bankiem.
Autor informacji: Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej
Data wydania: 2025-07-14
Sygnatura: 0115-KDIT1.4011.321.2025.2.JG
Słowa kluczowe:
zaniechanie-zaniechanie poboru podatku
cel-cele mieszkaniowe
banki
ugody
kredyt-kredyt hipoteczny
Przepis:
[PIT] Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych-Rozdział 2-art. 11-ust. 1
[PIT] Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych-Rozdział 2-art. 20-ust. 1
Zagadnienie: Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych-Źródła przychodów.-Przychody z innych źródeł.
Załączniki:
Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe Szanowni Państwo,
stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób fizycznych jest prawidłowe.
Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej
10 kwietnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczący skutków podatkowych zawarcia ugody z bankiem. Uzupełnili go Państwo – w odpowiedzi na wezwanie – pismem z 26 czerwca 2025 r. (data wpływu 2 lipca 2025 r.). Treść wniosku wspólnego jest następująca:
Zainteresowani, którzy wystąpili z wnioskiem
1. Zainteresowany będący stroną postępowania: A.C.;
2. Zainteresowana niebędąca stroną postępowania: B.C., ul. (...).
Opis zdarzenia przyszłego
Wnioskodawcy (małżonkowie B.C. i A.C.) są stroną umowy o kredyt hipoteczny dla osób fizycznych (...)waloryzowany kursem CHF, zawartej w 2007 r. („Umowa kredytu”, „Kredyt”). Kredytodawcą jest X S.A. z siedzibą w (...), dalej określany jako bank. Umowa kredytu zawiera klauzule abuzywne i z tego powodu zostałaby uznana za nieważną w razie sporu sądowego. Z uwagi na to bank zwrócił się do Wnioskodawców z propozycją zawarcia ugody („Ugoda”), w której m.in.:
• wskazano, iż umowa zawiera niedozwolone postanowienia umowne w rozumieniu art. 385(1) k.c., i z tego powodu istnieje możliwość uznania umowy za bezskuteczną lub nieważną w całości;
• postanowiono, że bank zwolni Wnioskodawców z kwoty Kredytu pozostałej do spłaty, i uzna Kredyt za spłacony;
• dodatkowo postanowiono, że bank zwróci na rzecz Wnioskodawców określoną kwotę w PLN („Zwrot”) – kwota ta jest przedmiotem negocjacji Wnioskodawców z bankiem.
Obecnie spłaty dokonane przez Wnioskodawców (i nadal dokonywane, ponieważ bank pobiera spłaty z rachunku Wnioskodawców), traktowane przez bank jako spłata kapitału i odsetek, przewyższyły już znacznie kwotę otrzymaną przez Wnioskodawców z tytułu Kredytu – ta nadwyżka określa maksymalną kwotę Zwrotu, którą Wnioskodawcy zamierzają wynegocjować z bankiem, i wpisać w ugodzie obowiązek uiszczenia jej na rzecz Wnioskodawców przez bank. Ta kwota Zwrotu jest obecnie przedmiotem negocjacji. Na ostateczną kwotę Zwrotu wpływ będą mieć także bieżące spłaty kredytu, które nadal są pobierane przez bank z rachunku Wnioskodawców, i będą zapewne pobierane aż do daty zawarcia ugody. Uzyskanie interpretacji indywidualnej jest potrzebne Wnioskodawcom w celu potwierdzenia skutków podatkowych w razie podpisania Ugody przewidującej Zwrot, oraz skutków otrzymania tego Zwrotu przez Wnioskodawców. Wnioskodawcy zamierzają wstrzymać się z podpisaniem Ugody do chwili otrzymania interpretacji indywidualnej.
Zwrot przewidziany w ugodzie będzie zwrotem kwot, które nienależnie Wnioskodawcy wpłacali do banku na podstawie wadliwie skonstruowanej umowy kredytowej.
Pytanie
Czy w razie zawarcia Ugody otrzymana kwota Zwrotu będzie stanowić dla Wnioskodawców przychód podlegający opodatkowaniu?
Państwa stanowisko w sprawie
W ocenie Wnioskodawców, otrzymana kwota Zwrotu nie będzie ich przychodem. Propozycja banku wypłacenia Wnioskodawcom Zwrotu w oczywisty sposób jest następstwem wadliwego skonstruowania Umowy, zawarcia w niej klauzul niedozwolonych – na fakt zawarcia takich klauzul w Umowie wskazuje bank w propozycji Ugody. Jedynie ta okoliczność skłania bank do przyznania Wnioskodawcom Zwrotu (obok zaproponowanego umorzenia kwoty Kredytu, która według Banku jeszcze pozostała do zwrotu). Zatem wypłacenie Zwrotu będzie elementem rozliczeń, które dokonywane są z uwagi na ww. wadliwe skonstruowanie Umowy, co powoduje iż Umowa jest z mocy prawa nieważna. Podkreślić trzeba, że Zwrot obejmować będzie jedynie nadwyżkę środków (tj. część lub całość tej nadwyżki) przekazanych przez Wnioskodawców bankowi ponad kwotę otrzymaną przez nich w przeszłości z tytułu Kredytu. Zatem otrzymując Zwrot Wnioskodawcy nie otrzymają żadnego realnego przysporzenia, tylko otrzymają to, co niesłusznie wpłacali bankowi na podstawie wadliwie skonstruowanej Umowy. Z tego względu Wnioskodawcy stoją na stanowisku, że w razie otrzymania kwoty Zwrotu nie będzie on dla nich przychodem podlegającym opodatkowaniu, ponieważ kwota Zwrotu nie będzie stanowić dla nich realnego przysporzenia.
Ocena stanowiska
Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.
Uzasadnienie interpretacji indywidualnej
Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania, która wyrażona została w art. 9 ust. 1 tej ustawy.
Zgodnie z jego treścią:
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Stosownie do art. 9 ust. 2 ww. ustawy:
Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 23o, art. 23u, art. 24-24b, art. 24c, art. 24e, art. 30ca, art. 30da oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Jak stanowi art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Za przychody należy zatem uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną, jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika. Dla celów podatkowych przyjmuje się, że nieodpłatne świadczenie obejmuje każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności podmiotów, których skutkiem jest przysporzenie majątku innej osoby, mające konkretny wymiar finansowy.
Przepis art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawiera katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy źródłem przychodów są inne źródła.
Stosownie do art. 20 ust. 1 ww. ustawy:
Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.
Jak dowodzi użycie sformułowania „w szczególności” definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy. W związku z tym każde świadczenie mające realną korzyść finansową, o ile nie stanowi konkretnej kategorii przychodu zaliczanego do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8b ww. ustawy, jest dla świadczeniobiorcy przychodem z innych źródeł.
Instytucja kredytu uregulowana została przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1646 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 tej ustawy:
Przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.
Otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu, jego części lub odsetek. Wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).
Skoro zatem – jak Państwo wskazali – kwota zwrotu będzie częściowym zwrotem wpłaconych rat kapitałowo-odsetkowych (mieści się w kwocie spłaconych bankowi rat) to kwota ta nie będzie stanowić przychodu po Państwa stronie. W analizowanej sprawie po Państwa stronie nie dojdzie do powstania przysporzenia majątkowego. W związku z zawarciem ugody otrzymają Państwo zwrot środków pieniężnych, które wcześniej na mocy umowy przekazali Państwo na rzecz banku w ramach spłaty rat udzielonego Państwu kredytu.
A zatem otrzymają Państwo środki będące ekwiwalentem wydatków, które były uprzednio poniesione z Państwa własnych środków. Kwota otrzymana na podstawie ugody z bankiem nie spowoduje więc faktycznego przyrostu w Państwa majątku. W konsekwencji pieniądze te nie będą przychodem w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ich uzyskanie nie skutkuje po Państwa stronie obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego.
Dodatkowe informacje
Informacja o zakresie rozstrzygnięcia
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili, i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.
Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji
• Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Z funkcji ochronnej będą mogli Państwo skorzystać, jeśli zastosują się do interpretacji.
• Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:
1) z zastosowaniem art. 119a;
2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.
• Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:
Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.
Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację przez Zainteresowanego, który jest stroną postępowania Pan A.C. (Zainteresowany będący stroną postępowania – art. 14r § 2 Ordynacji podatkowej) ma prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).
Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):
• w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
• w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).
Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).
Podstawa prawna dla wydania interpretacji
Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a, art. 14b § 1 i art. 14r Ordynacji podatkowej.